فرهنگ عميد: سرقفلی را پولي ميداند كه شخصي به شخصي ميدهد تا خانه يا دكان را كه در اجاره دارد به وي واگذار نمايد آنچه از تعاريف ذكر شده برمیآید اين است كه اولاً: مفهوم سرقفلي در لغت هم در خصوص محل مسكوني و هم در خصوص محل تجارت كاربرد داشته است؛ ثانياً: از نظر لغوي سرقفلي مبلغي است كه به مالك يا مستأجر از طرف مستأجر بعدي پرداخت ميشود و بالاخره گاهي هم سرقفلي را به حق آب و گل و حقي كه به جهت جمعآوري مشتري و رونق كسب حاصل شده تعريف نمودهاند. آنچه مسلم است به دست دادن مفهوم اخير از سرقفلي همانطور كه بعداً خواهد آمد با معناي حق كسب و پيشه و تجارت موافقتر است. بنابراين، فرهنگنویسانی كه سرقفلي را مبلغي ميدانند كه مستأجر به مالك و مستأجر ثاني به مستأجر اول ميپردازد به مفهوم اصطلاحي آن نزديكترند اگرچه بحث در مبناي پرداخت مبلغ از طرف مستأجر دوم به مستأجر اول اين تعريف را هم مواجهه با ايراد خواهد نمود؛ زيرا اگر مبناي پرداخت را جمعآوري مشتري و رونق كسب بدانيم مفهوم حق كسب و پيشه نمايان خواهد شد.
فرهنگ نظام: سرقفلی پوليست كه علاوه بر كرايه دكان يا خانه يا امثال آنها كرايه كننده در اول به مالك يا به كرايهكننده اول ميدهد.
فرهنگ نفيسي مرحوم ناظم الاطباء: سرقفلی وجهيست كه از كرايهدار خانه و دكان علاوه بر كرايه دريافت كنند و آن مزد كشيدن قفل است و داخل در كرايه نيست.
اگرچه سرقفلي در عرف داراي عمر نسبتاً طولاني است اما اطلاعات كاملي در خصوص چگونگي رواج آن وجود ندارد و اينكه اين تأسيس تحت تأثير چه عواملي به وجود آمده و وجه تسميه آن چيست؟
برخي معتقد هستند كه: «با تخريب بخشي از تهران قديم به نام سنگلاخ، لاجرم محلهای كسبي در اين منطقه نيز مورد تخريب قرار گرفت و كسبه مغازههاي مزبور براي دستيابي به محلهای كسبي جديد با پرداخت وجوهي علاوه بر مالالاجاره به صاحبان املاك موفق شدند مغازههایی را در محلهای موردنظر خود اجاره كنند. اين موضوع تدريجاً بهصورت يك سنت درآمد و وجه مذكور به نام "سرقفلي" در بين مالكين مغازهها و كسبه و بعداً در بين مردم مشهور گرديد. به نظر ميرسد حق كسب و پيشه نيز قبل از ورود به حيطه قانون، ريشه عرفي داشته است. طوري كه بعد از اجاره يك محل و رونق كسب مستأجر در محل، كه چه بسا با تحمل هزينه و صرف وقت زياد همراه بوده باشد اين موضوع از ديد عرف دور نمانده و مردم آن را به رسميت شناختند كه تدريجاً با ورود به حوزه قانون رنگ و بوي بيشتري به خود گرفت و تحت عنوان حق كسب و پيشه و تجارت درآمد.
این مبحث را در "سرقفلی مغازه چیست" کاملتر بخوانید
روابط استیجاری مشمول قانون روابط مؤجر و مستأجر سال 1356...
برچسب : نویسنده : sargofli بازدید : 114